جایگاه فولاد در روند توسعه پایدار
به نقل از دنیای اقتصاد شاید بتوان گفت فولاد حیاتی ترین و مهمترین کالایی است که در صنعت و برای توسعه آن مورد استفاده قرار می گیرد. این روند از عصر آهن آغاز و تا به امروز ادامه داشته است و انتظار می رود تا قرن های آینده نیز به همین شکل ادامه پیدا کند. طی سالیان اخیر تلاش شده تا با تولید آلیاژ های جدید میزان مصرف آهن کاهش پیدا کند اما حتی در این ترکیبات جدید هم آهن پایه اصلی آلیاژ بوده است. شاید بتوان گفت مهم ترین اصل در توسعه ی پایدار، کاهش میزان مصرف یا به عبارت بهتر صرفه جویی در مصرف است. به هیچ وجه این به معنای قطع کامل مصرف نیست به علاوه ی این که به طور کلی برای این هدف تا به امروز هیچ جایگزین مشابهی با آهن پیدا نشده است. ایران به لطف معادن غنی و زنجیره کامل صنعت فولاد توانسته علاوه بر تامین نیاز داخلی سهمی هم در تامین نیاز جهانی فولاد داشته باشد و منبعی برای ارزآوری باشد. در ادامه مسعود کریمیان به چند سوال کلیدی در مورد فولاد و جایگاه آن در روند توسعه پایدار پاسخ خواهد داد.
جایگاه و اهمیت صنعت فولاد کشور در بازار جهانی را تا چه حدی ارزیابی می کنید؟
صنعت فولاد در کشور جز صنایع استراتژیکی است که برای توسعه ی صنعتی در شاخص های صادرات، اشتغال زایی، ارزش افزوده و … بیشترین نقش را دارد. چیزی در حدود دو درصد از فولاد بازار جهانی به شکل لوله و پروفیل استیل دکوراتیو، میلگرد، شمش، سنگ آهن، لوله و پروفیل سبک و سنگین توسط ایران تامین می شود.
آیا شرایط منابع فولاد و میزان بهره برداری از آن ها با توجه به اهداف توسعه ی پایدار قابل ارزیابی است؟
جغرافیای غنی فلات ایران باعث شده دسترسی به منابع برای دولت و ملت بسیار آسان و البته ارزان باشد به همین خاطر هیچکدام از ارزش و قدر واقعی این منابع آگاه نیستند. همچون مسئله ی آب که ضعف دیدگاه باعث ایجاد بحران خشکسالی شد یا در مورد انرژی که نبود برنامه دقیق و اصولی تا این حد ایجاد مشکل در تمامی زمینه ها کرد نمی توان انتظار داشت در این مورد هم برنامه درستی برای بهره مندی از این مواهب عظیم و توسعه ی پایدار وجود داشته باشد.
به عقیده ی شما صادرات آیا راهبرد مفیدی برای توسعه پایدار کشور خواهد بود؟
شاید صادرات با هدف تامین ارز برای کشور در نگاه نخست منطقی به نظر برسد اما در بلند مدت در واقع در تعارض با منافع ملی و نسل های آینده است چرا که ۲۰ درصد کل انرژی مصرفی در صنعت، صرف فولاد می شود. تولید ۶۵۰ هزار تن دی اکسید کربن و صرف ۸۵۰ هزار مگاوات ساعت برق برای یک میلیون تن فولاد با هدف به دست آوردن مقداری ارز در واقع هدر دادن و از بین بردن منابع کشور است. مجموع درآمد کشور از صادرات لوله و پروفیل و تمامی محصولات فولادی برابر با هفت میلیارد و چهارصد میلیون دلار است که در مقایسه با منابعی که از دست می دهیم به هیچ وجه توجیه کننده نیست آن هم در شرایطی که از چهار یا پنج دهه ی آینده نیازمند واردات آن از سایر کشورها خواهیم بود.
